προηγούμενο:Κορεσμένη πίεση υδρατμού
ενότητα:Στοιχεία της
ατμόσφαιρας
Για να υπολογιστεί η θερμοβαθμίδα της ατμόσφαιρας όταν περιέχει υδρατμό πρέπει να βρεθεί μια έκφραση για dT/dp επειδή έχομε:
όπου dp/dz=-gρ. Σύμφωνα με τον δέυτερο νόμο της θερμοδυναμικής για αντιστρεπτή διεργασία έχομε:
όπου S είναι η εντροπία (erg/K) του συστήματος. Απο τον πρώτο νόμο της θερμοδυναμικής dQ=dE + pdV και dH=dE+dpV έτσι:
όπου pV=MRT και χωρίς αλλαγή φάσεως (χαφ) τότε
αντικαθιστώντας :
Για νερό ή πάγο τα οποία είναι ουσιαστικά ασυμπίεστα έχομε dp=0 ενώ για τον υδρατμό έχομε μια πηγή εξωτερικής ενέργειας που προέρχεται από την εξαέρωση νερού ή πάγου από την ηλιακή ακτινοβολία. Ετσι για την εντροπία του υδρατμού έχομε δύο συνιστώσες:
όπου:
το
παραστάνει την λανθάνουσα θερμότητα για να
μετατρεπτεί ένα gm συμπυκνωμένης ύλης (πάγος ή
νερό) σε υδρατμό, ενώ το
είναι η μάζα που έχει
μετατραπεί σε υδρατμό. Η ολική μεταβολή
εντροπίας είναι:
όπου οι δείκτες σ, υ και d αντιστοιχούν για συμπυκνωμένη ύλη, υδρατμό και άνυδρο αέρα. Για αδιαβατικές μεταβολές δεν έχομε μεταβολή στην εντροπία, δηλαδή dS=0 και έτσι:
όπου Αν
θέσομε
όπου
και
αντικαταστήσομε:
και χρησιμοποιήσουμε την εξίσωση των Clausius-Clapeyron
τότε μπορούμε να υπολογίσομε το για οποιασδήποτε
ποσότητας υδρατμού στην ατμόσφαιρα. Αν ο
υδρατμός είναι ιχνοστοιχείο, δηλαδή
η ολική πίεση
και
, τότε μπορούμε να
διαιρέσομε με
την παραπάνω εξίσωση της ισεντροπίας
και να καταλύξομε στον πρώτο νόμο της
θερμοδυναμικής συμπεριλαμβώμενος την ενέργια
από την συμπύκνωση του υδρατμού:
Αν υποθέσομε ότι η σχετική υγρασία, η οποία
ορίζεται από και έχει τιμή 0
1, είναι σταθερή με
ύψος z, τότε έχομε:
και αντικαταστήσομε:
τότε από την εξίσωση των Clausius-Clapeyron βρίσκομε:
έτσι:
όπου :
Αν θέσομε
για την επιφάνεια της Γης
= 288 Κ,
= 0,77 , p = 1000 mbar και έχομε
σταθερές
=
0,069 cal/gmK,
= 0,24
cal/gmK τότε
= 13
mbar ,
= 0,008,
= 589 cal/gm , b = 0,24
και c = 1,25. Ετσι έχομε
K/km.
Στην τροπόπαυση = 9,76 K/km γιατί ο υδρατμός συμπυκνώνεται
και πέφτει ως βροχή κάτω από το ύψος (
11,5 km) της τροπόπαυσης.
Αν πάρομε ως μέση θερμοβαθμίδα για την
τροπόσφαιρα γ =
7,5 K/km τότε στην τροπόσφαιρα η
θερμοκρασία σε ύψος z δίνεται από:
και η θερμοκρασία της τροπόπαυσης Τ = 213 K. Aν υπολογίσομε
την μέση τιμή της θερμοκρασίας στην τροπόσφαιρα
ως
=
(
) = 251 K τότε βλέπομε ότι
είναι σχέδον η ίδια με την ενεργό θερμοκρασία της
Γης που υπολογίσαμε στο Πρώτο Κεφάλαιο.
προηγούμενο:Κορεσμένη πίεση υδρατμού
ενότητα:Στοιχεία της ατμόσφαιρας